Logopedia, dział medycyny zajmujący się nauczaniem prawidłowej mowy (poprzez opracowanie form i sposobów jej nauczania), profilaktyką i leczeniem zaburzeń mowy.

Z definicji, mowa (zamiennie język) to czynność wyrażania myśli językiem artykułowanym, to zdolność porozumiewania się za pomocą symboli dźwiękowych - właściwa tylko człowiekowi. Jest używany przez członków jednego narodu, społeczeństwa (mowa ojczysta) lub przez mieszkańców pewnego regionu, środowiska (mowa chłopska, mowa potoczna, codzienna).

Mowa reguluje rozwój psychiki człowieka oraz wpływa na specyfikę ludzkich czynności.

Zaburzenia mowy - takie jak np. nieprawidłowe wymawianie poszczególnych wyrazów - mogą występować łącznie z zaburzeniami ogólnego rozwoju lub jako defekty oddzielnych narządów, np.: jąkanie, dyslalia, seplenienie. Przez całe życie poszerzamy i zdobywamy kompetencje związane z mową. Niekiedy bywa, że w wyniku udaru, nieszczęśliwego wypadku, guza mózgu - nabyte kompetencje językowe zanikają (afazja). Bywa, że na skutek chorób wieku dojrzałego np. SM (stwardnienia rozsianego), lub choroby Parkinsona, mowa zostaje zniekształcona, niewyraźna, bywają problemy artykulacyjne (dyzartria).

Często zdarza się także, że dzieci, które powinny już dawno mówić w swoim wieku, w wyniku uszkodzeń mózgu, albo innych dysfunkcji, nie nabywa, albo nabywa z wyraźnym opóźnieniem, umiejętność mowy. Wyżej wymienionymi zagadnieniami zajmuje się neurologopeda.

Neurologopedia to specjalizacja logopedii, która zajmuje się diagnozą i terapią różnych postaci zaburzeń komunikacji spowodowanych uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego zarówno w przypadku dzieci jak i dorosłych. Neurologopeda w swojej pracy zajmuje się przede wszystkim terapią mowy u dzieci i osób niemówiących oraz terapią karmienia u dzieci i osób z zaburzeniami jedzenia. Jak wynika z zakresu działalności neurologopedy, jest on również terapeutą zdrowotnym, który odgrywa istotną rolę w procesie całościowego leczenia ludzi.

Zgłoś się do terapeuty zdrowotnego - neurologopedy, gdy:

  • Dziecko ma problem z mówieniem – już dwuletnie lub trzyletnie dziecko może mieć problem z mówieniem przez niemówieni e bardzo mało i niewyraźnie.
  • Dziecko ma problem z jedzeniem: nie przyjmuje pokarmów o określonej konsystencji, ma trudności z gryzieniem, żuciem i połykaniem, nie lubi twardych pokarmów, je tylko miksowane i papkowate pokarmy.
  • Dziecko nadmierne się ślini, ma stale otwartą buzię
  • Dziecko jest wcześniakiem, długo przebywało w inkubatorze, było karmione sondą
  • Dziecko jest dzieckiem z tzw. grupy ryzyka: urodziło się z ciąży o nieprawidłowym przebiegu, z problemami okołoporodowymi
  • Dziecko ma zdiagnozowane zaburzenia neurologiczne, zespół genetyczny, zaburzenia ze spektrum autyzmu, opóźnienie psychoruchowe.
  • Ktoś z bliskich ma zaburzenia mowy po udarze (afazja) lub urazie mózgu.
  • Ktoś z bliskich mówi niepłynnie, powtarza sylaby, wyrazy, jąka się.

W diagnozie neurologopedycznej dziecka ocenie poddawane są:

  • budowa i funkcjonowanie aparatu mowy
  • odruchowe reakcje oralne, ich rozwój i dojrzewanie
  • oddychanie
  • napięcie mięśniowe okolicy oralnej
  • czynności i funkcje pokarmowe – połykanie, gryzienie i żucie
  • umiejętności prelingwalne niezbędne do nauki mowy
  • mowa bierna i czynna
  • kompetencja językowa, komunikacyjna i kulturowo-społeczna, funkcje poznawcze, itd.

W diagnozie neurologopedycznej dorosłych, ocenie podlegają: mowa spontaniczna, umiejętność nazywania, umiejętność powtarzania, rozumienie mowy, umiejętność czytania, umiejętność pisania, itd.

Profilaktyka wad wymowy - ćwiczenia do pobrania.